Geschiedenis jiu-jitsu
Het jiu jitsu is een van de oudere Japanse vechtkunsten. Historische overlevering doet vermoeden dat de basisbeginselen, die vandaag de dag de grondslag van het jiu jitsu vormen, oorspronkelijk doelbewust uit China zijn geïmporteerd. Niettemin is de uiteindelijke ontwikkeling van deze tak van budo te danken geweest aan de systematische beoefening ervan door een van de meest selecte en hoge klassen binnen de toenmalige Japanse samenleving (Edo-periode): die van de samurai, adellijke krijgslieden die in dienst stonden van een plaatselijk landheer. Samurai waren wel te vergelijken met de ridders uit onze middeleeuwen, die ook in dienst van landheren stonden. Echter, in verhouding tot de status van ridders was de maatschappelijke positie van de samurai nogal wat uitgesprokener. Slechts culturele waarden van respect en waardigheid beperkten hun bewegingsvrijheid en omwille van hun regulatieve functie binnen de sociale structuur hadden zij het recht om zonder opgaaf van redenen te doden. Daarbij bestond in Japan geen maatschappelijke scheiding in"adel" en "geestelijkheid" zoals onze middeleeuwen die kenden; de samurai belichaamde tegelijkertijd een politieke macht als een bijna religieuze status. Deze status werd in het bijzonder benadrukt door een alleenrecht op het dragen van zwaarden. De samurai diende zijn zwaard te allen tijde (hij sliep ermee naast z'n bed) ogenblikkelijk te kunnen hanteren - zij het (in principe!) uitsluitend bij die gelegenheden waarin het zowel gepast als noodzakelijk was. Geen samurai diende van zijn zwaard afhankelijk te zijn; het kon immers altijd gebeuren dat hij in het vuur van de strijd (toch) ongewapend tegenover zijn tegenstander kwam te staan; ook in zo'n situatie stond de culturele mentaliteit waarin hij was opgegroeid hem niet toe voortijdig op te geven. Noch diende een samurai ooit emotioneel in een gevecht betrokken te raken. Dit maken we bijvoorbeeld op uit de brief van Zen-meester Takuan aan een van zijn leerlingen, waarin hij schrijft dat de volmaakte zwaardkunst daarin bestaat "... dat geen gedachte meer aan jij en ik, aan de tegenstander en zijn zwaard, aan het eigen zwaard en hoe het gehanteerd moet worden, zelfs geen gedachte aan leven en dood, het hart bekommert. Alles is leegte: jijzelf, het zwaard, de handen die het zwaard hanteren. Zelfs de gedachte aan leegte is niet meer aanwezig. Uit een dergelijk volmaakte leegte ontspringt de ontplooiing van het juiste handelen." De idealen van op het kritieke moment "juist kunnen handelen' en "vrij zijn van emotionele betrokkenheid" lagen in feite aan alle budokunsten ten grondslag. Maar om "onafhankelijk te kunnen zijn van wapens" diende de samurai zich specifiek te bekwamen in de technieken van het ongewapende gevecht. Ook een sterkere tegenstander moest snel en efficiënt kunnen worden uitgeschakeld. En daartoe dienden nu de technieken van het jiu jitsu. Technieken die overigens per samurai verschilden, omdat ze in besloten kring werden getraind en min of meer bewust voor de buitenwereld geheim werden gehouden. Omstreeks 1871 werd in het kader van de modernisering van Japan het dragen van zwaarden verboden. Daarop gebruikten vele samurai hun zwaard nog éénmaal om deze ontering niet te hoeven ondergaan. Van de overgeblevenen ging het merendeel in de handel en waren er enkelen die hun eigen schooltjes openden of rondreizende hun lessen gaven, zoals de legendarische Takeda Sokaku van Daito Ryu aiki-jiu-jitsu. Hierdoor konden burgers nu ook het jiu jitsu beoefenen! Jiujitsu, jujutsu, jiu-jitsu, ju-jitsu, tai-jitsu, ju-jutsu, nihon ju-jitsu, taware, jbn ju jitsu, aiki jitsu, et cetera zijn allemaal schrijfwijzen of benamingen die in de kern dezelfde vechtkunst behelzen. Deze verschillende schrijfwijzen hebben soms een taalkundige of historische achtergrond en soms veel banaler komt het door een schrijfwijze van organisaties, leraren of instellingen die zich willen profileren. Mag allemaal van ons. Hen-O, aanpassen aan omstandigheid. Een andere manier om de veelzijdigheid van het jiu-jitsu te benadrukken. * home * jujutsu * kung-fu * karate * nieuws * agenda * wat kost het * locatie * evenementen |
